Τρίτη, Σεπτεμβρίου 26, 2006

Is the grass greener over there?


"... Αναρωτιόμουν πώς βιώνει κανείς το πέρασμα των συνόρων. Τι νιώθει; Τι σκέφτεται; Θα πρέπει να είναι μια στιγμή γεμάτη μεγάλες συγκινήσεις και ένταση, μια στιγμή που σε συγκλονίζει. Στην άλλη πλευρά - πώς να είναι άραγε; Σίγουρα διαφορετικά. Τι σημαίνει, όμως, αυτό το "διαφορετικά"; Τι όψη έχει; σε τι μοιάζει; Ή μήπως δεν μοιάζει με τίποτα από όσα ξέρω, και επομένως είναι κάτι το ακατανόητο, το αφάνταστο; Αλλά στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη επιθυμία μου, αυτή που δεν με άφηνε να ησυχάσω, αύτη που με βασάνιζε και με τυραννούσε, ήταν πιο απλή. Αυτό που συγκεκριμένα με ενδιέφερε ήταν ένα πράγμα μόνο - η ίδια η στιγμή, η ίδια η πράξη, η πιο απλή πράξη:ν α π ε ρ ά σ ω τ α σ ύ ν ο ρ α. Να τα περάσω και να επιστρέψω αμέσως ... "Σκεφτόμουν την Τσεχοσλοβακία", απάντησα. Για μένα το ζήτημα δεν ήταν το Παρίσι ή το Λονδίνο, όχι, αυτά τα μέρη ούτε που τολμούσα να τα φανταστώ, και, ίσα ίσα, δεν με ενδιέφεραν. Αυτό που ήθελα ήταν να π ε ρ ά σ ω τ α σ ύ ν ο ρ α κάπου, δεν είχε σημασία πού, γιατί αυτό που ενδιέφερε δεν ήταν ο προορισμός, δεν ήταν το τέρμα, αλλά η σχεδόν μυστικιστική και υπερβατική πράξη τ ο υ π ε ρ ά σ μ α τ ο ς τ ω ν σ υ ν ό ρ ω ν ..."

(του πολωνού Ρίσαρντ Καπισίνσκι, από το εξαιρετικό βιβλίο "Ταξίδια με τον Ηρόδοτο").

Δεν μπόρεσα να συνεχίσω. Η πανέμορφη περιγραφή του Καπισίνσκι για την τόσο τολμηρή νεανική του φαντασίωση - βρισκόμαστε στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στην κομμουνιστική Πολωνία, όπου ακόμη κι η αχαλίνωτη σκέψη σταματούσε στη γειτονική Τσεχοσλοβακία - ξύπνησε μνήμες και συναισθήματα, που, χωρίς να σεβαστούν τα άγρια μεσάνυχτα, ήρθαν και χώθηκαν ανάμεσα σ' εμένα και το βιβλίο.

Θυμήθηκα πώς ένιωσα κι εγώ, όταν για πρώτη φορά πέρασα τα σύνορα, το αίσθημα ελευθερίας που με κατέκλυσε, τη διαφορετική ταυτότητα που απέκτησα, το ανάλαφρο βήμα μου στην ξένη χώρα, τις εντυπώσεις που χαράζονταν μέσα μου, την περιέργεια και για πιο ασήμαντα πράγματα, τη χαρά της επιστροφής.

Κι ακόμη πιο πριν, όταν λαχταρούσα να τα περάσω, μόνο και μόνο για να δω, όπως και ο Καπισίνσκι, τι υπήρχε από την άλλη πλευρά. Τα πρώτα μου λεφτά, που γίνανε ταξίδι, τις νεανικές μου συζητήσεις για τα διαφορετικά πολιτικά συστήματα, και την απορία στην οποία κι ο πιο φλογερός επαναστάτης δεν μπόρεσε πειστικά να μου απαντήσει: πώς μπορείς να' σαι ευτυχισμένος, έστω και με ψωμί παιδεία ελευθερία, όταν περιβάλλεσαι από τείχη.

Από τότε μεσολάβησαν πολλά ταξίδια, το τείχος του Βερολίνου έπεσε, οι βίζες καταργήθηκαν, η Ευρωπαϊκή Ένωση αχρήστευσε τα διαβατήρια, τα εισιτήρια φθήνυναν, οι μετακινήσεις από χώρα σε χώρα έγιναν καθημερινότητα και, τουλάχιστον στην Ευρώπη, οι πληθυσμοί πατούν πια αδιάφορα πάνω σε δυσδιάκριτες συνοριακές γραμμές, χωρίς έστω και μια μικρή σκεψούλα για τις χιλιάδες και τα εκατομμύρια εκείνων που, μέχρι και πριν από λίγο, έχασαν γι αυτές τη ζωή τους.

Η αίσθηση όμως της ελευθερίας, της χαράς, της περιέργειας και της προσμονής δεν λέει να φύγει. Μαζί κι η ζήλεια για όσους μένουν πάνω στις μαγικές αυτές γραμμές και μπορούν όχι μόνο να βλέπουν αλλά και να περνούν απέναντι. Κι η απέχθεια για κάθε σύστημα που ευαγγελίζεται την ευτυχία κλειδώνοντας τους ανθρώπους μέσα και στερώντας τους τη χαρά να επιλέξουν ελεύθερα την απώλεια του παραδείσου, δικαίωμα που παραχωρήθηκε ακόμη και στους πρωτόπλαστους.

Να καταργηθούν λοιπόν τα σύνορα; Ούτε κουβέντα, μη τα πειράξετε. Ελεύθερα, χαρούμενα, στολισμένα, να υπάρχουν όμως. Με τα εμβλήματα, τις σημαίες, τις μεγάλες πινακίδες, τους ένστολους, τις διαφορετικές γλώσσες, ένδειξη ότι σε λίγα μέτρα κάτι αλλάζει, κάτι για το οποίο το ταξίδι έχει ήδη δικαιωθεί.

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Έξυπνο antvol. Κρατείστε τα σύνορα - όρια - ορόσημα - ορισμούς, για να γνωρίζουμε ότι τα ξεπεράσαμε.

Πραγματικά έξυπνο!

Ο ανώνυμος

Eleni63 είπε...

Συμφωνώ με τον ανώνυμο!
αλλά και όλο το σκεπτικό του ποστ με βρίσκει να το έχω νοιώσει και να συνεχίζω να το νοιώθω. Και να κάνω περάσματα συνόρων ακόμη και αυθημερόν.
Πολύ καλή ιδέα και για μια περαιτέρω εκτενή σπουδή... σε διάφορους κλάδους, συμπεριλαμβανομένου και του νομικού.

Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.